Początki oświaty rolniczej

Historia szkoły w Samostrzelu sięga roku 1945. Wówczas na podstawie dekretu PKWN z 6.09.1944r. i rozporządzenia wykonawczego Ministra Rolnictwa i Reform Rolnych z 1945r. nałożono obowiązek na komisje d/s reformy wydzielania odpowiednich obiektów na cele szkolnictwa rolniczego. Taki obiekt znajdował się m.in. w Samostrzelu. Na szkołę rolniczą przeznaczono pałac z przyległym parkiem oraz gospodarstwo rolne stanowiące znaczną część jednego z majątków szlacheckich. Pałac w Samostrzelu wymagał kapitalnego remontu, zatem rozpoczęcie nauki nastąpiło w Olszewce oddalonej od Samostrzela o ok. 9 km. W niewielkim budynku rozpoczęto naukę 16 września 1946r. w dwóch klasach. Tam mieściło się również Gimnazjum Rolniczo-Mechaniczne, przeniesione później do Gronowa k/Torunia. W sierpniu 1948r. zakończono remont pałacu i szkołę z Olszewki przeniesiono do Samostrzela. Były już tu przebudowane i przystosowane pomieszczenia na sale lekcyjne, internat, stołówkę, a także na mieszkania dla nauczycieli oraz pomieszczenia administracyjne i pomocnicze.

Na skutek intensywnego rozwoju szkolnictwa rolniczego w latach sześćdziesiątych powstała koncepcja budowy nowego kompleksu budynków dla potrzeb oświaty rolniczej. W efekcie jej realizacji w 1971r. oddano do użytku duży budynek internatu mogący pomieścić 300 mieszkańców oraz budynek mieszkalny(18-rodzinny) dla nauczycieli. Następnie, w 1982 roku wybudowano duży gmach szkolny z salą gimnastyczną i aulą. Nowe obiekty z powodzeniem zabezpieczały potrzeby oświaty rolniczej, bowiem w latach 80-tych, kiedy sieć szkół rolniczych była w Polsce dość gęsta, liczba uczniów wykazywała malejące tendencję.

Budynek pałacu przekazano w gestię Ministerstwa Kultury, a P.P. „Sztuka Polska” jako nowy mecenas i użytkownik rozpoczęła kolejną modernizację i adaptację na tzw. „Dom Pracy Twórczej”. Podjęty z dużą energią i rozmachem remont oraz dodatkowe prace budowlane w infrastrukturze zostały gwałtownie zahamowane po ostatnich przemianach społeczno-ustrojowych w 1989 roku, i nie wznowione do dziś. Likwidator wspomnianego przedsiębiorstwa zbył majątek ruchomy, materiały budowlane i instalacyjne, a budynek pałacu do tej pory nie znalazł swego kolejnego mecenasa.

W 1976 roku szkoła otrzymała oficjalnie obowiązującą aktualnie nazwę „Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego w Samostrzelu „. Wówczas funkcjonowały w tym zespole zarówno kierunki stacjonarne jak i zaoczne, które przeniesiono z Bydgoszczy do Samostrzela już w 1969 roku, bowiem budynki istniejącego tam przy ulicy Bernardyńskiej Technikum Rolniczego oddano na potrzeby powstającej Akademii Techniczno-Rolniczej. Kierunki zaoczne funkcjonowały w Samostrzelu 22 lata, tj. do roku 1991. W 1978r. szkolne gospodarstwo zostało przejęte przez Kombinat PGR Mrocza i stało się tzw. zakładem rolnym. Nadal jednak stanowiło podstawową bazę kształcenia praktycznego dla uczniów kierunków rolniczych. W tabeli 1 i 2 przedstawiono wszystkie szkoły jakie funkcjonowały w Samostrzelu od początku jej istnienia do chwili obecnej.